Przestrzeń przyrodnicza nie jest dostępna dla osób ze specjalnymi potrzebami; chcemy to zmienić

Projekt zainicjowany przez Fundację Akcja Bałtycka ma na celu włączenie osób ze specjalnymi potrzebami w proces realizacji inwestycji turystyki przyrodniczej na każdym etapie ich powstawania: od planowania po ewaluację.

"Zadaniem Drużyny Ptasiej Obrączki jest stworzenie w powiecie puckim w woj. pomorskim przestrzeni przyrodniczej dostępnej wszystkim osobom zainteresowanym, niezależnie czy jeżdżą rowerem, wózkiem inwalidzkim, czy wolą patrzyć na ptaki, czy ich słuchać" - tłumaczy PAP dr Jarosław K. Nowakowski z Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego.

Wyjaśnia, że zadanie drużyny jest kompleksowe. "Eksperci, członkowie drużyny, będą uczestniczyć w budowie systemów szlaków ornitologicznych na każdym etapie ich tworzenia: od pracy koncepcyjnej, poprzez projektowanie, wykonanie i w końcu ewaluację osiągniętych rezultatów" - zaznaczył.

Dodał, że przygotowując projekt przyświecało mu hasło: "każdemu wolno iść na ptaki, to człowieka słodkie prawo". W działania Drużyny włączyła się osoba korzystająca z wózka inwalidzkiego, osoba niewidoma, niepełnosprawna intelektualnie i seniorka. "Planujemy jeszcze dołączyć do DPO osobę niesłyszącą lub głuchoniemą i osobę wychowującą małe dziecko. Chodzi o kogoś, kto korzysta z wózka lub z nosidełka dla niemowląt" - powiedział naukowiec ze Stacji Badania Wędrówek Ptaków UG.

Zdaniem ornitologa udostępnienie przestrzeni przyrodniczej dla osób ze szczególnymi potrzebami jest w Polsce i w wielu miejscach w Europie na bardzo niskim poziomie.

Zwrócił uwagę, że wiele barier powstaje przez to, że prawie nikt nie zastanawia się nad tym problemem. "Wiele osób, w tym projektanci, przedsiębiorcy, ale i samorządy czy inwestorzy chce tylko formalnie spełnić wymogi prawne i wymogi konkursów grantowych w tym zakresie" - stwierdził.

Dodał, że do społecznej świadomości zaczyna docierać potrzeba udostępniania np. dóbr kultury wszystkim zainteresowanym - w tym także osobom ze specjalnymi potrzebami, natomiast szlaki turystyczne, czy miejsca, w których można obserwować ptaki nadal nie są dostępne dla tej grupy.

"W Polsce są pojedyncze przykłady wszechstronnego udostępnienia przestrzeni przyrodniczej osobom ze specjalnymi potrzebami, ale nigdzie nie podchodzi się do tego problemu systemowo, w skali dużych jednostek administracyjnych i dużych, wielowątkowych projektów infrastrukturalnych. Drużyna Ptasiej Obrączki ma stworzyć wzorce i katalog dobrych praktyk, które, mamy taką nadzieję, dadzą impuls do zmiany myślenia i praktyki w tym zakresie" - wyjaśnił.

Drużyna rozpoczęła swoją działalność pod koniec listopada. "System jest dopiero w budowie i składa się z punktów węzłowych szlaków ornitologicznych i samych szlaków, które mają być piesze, rowerowe, a jeden odcinek nawet kajakowy. Szlaki mają połączyć punkty węzłowe, czyli takie, które dają najlepsze możliwości obserwowania dzikich ptaków w ich naturalnym środowisku. Na razie pracujemy w punktach węzłowych, potem będziemy je łączyć szlakami" - powiedział.

W opracowaniu przygotowującym projekt Norda – Kraina Ptaków do realizacji wyróżnionych zostało 32 punkty węzłowe, które w przyszłości zostaną udostępnione.

Nowakowski zaznaczył, że ważnym wyróżnikiem tego projektu jest to, że członkowie Drużyny w większości pracują na obiektach dopiero planowanych, a nie już istniejących.

W trakcie pierwszego studyjnego wyjazdu Drużyna odwiedziła Rezerwat Beka i Uroczysko Ujście Błądzkowego Potoku. W trakcie kolejnych wyjazdów zostaną sprawdzone: rezerwat Bielawa, Jezioro Żarnowieckie, Puszcza Darżlubska i Półwysep Helski, który jest jednym z najlepszych miejsc do obserwacji ptaków w Europie.

"Podczas pierwszego wyjazdu uczestnicy zobaczyli, że przestrzeń przyrodnicza, obiekty turystyki przyrodniczej nie są w najmniejszym stopniu przystosowane do ich eksploracji, do cieszenia się nimi przez osoby z niepełnosprawnościami i innymi potrzebami specjalnymi" - ocenił ekspert i dodał, że Drużyna nie załamuje rąk i pracuje nad konkretnymi rozwiązaniami.

Projekt Norda – Kraina Ptaków jest realizowany przez partnerstwo 3 podmiotów: Powiatu Puckiego, Północnokaszubskiej Lokalnej Grupy Rybackiej i Uniwersytetu Gdańskiego. Jego celem jest promocja i rozwój północnych Kaszub, jako jednego z najlepszych miejsc do obserwacji ptaków w Europie, przy pełnym zachowaniu bogactwa i integralności przyrody obszaru.

W ramach projektu przewiduje się m.in. budowę interaktywnego muzeum wędrówek ptaków, stworzenie infrastruktury dla miłośników ptaków, szkolenia dla przedsiębiorców i mieszkańców, działania edukacyjne w szkołach, stworzenie certyfikacji towarów i usług skierowanych do turysty miłośnika ptaków, animację wydarzeń (np. noc sów, dzień rzadkości, wyścigi w lotach rudzikiem itd.), tworzenie aplikacji oraz inne działania promujące turystykę ornitologiczną w regionie, w tym ornitologię terapeutyczną (nową, prężnie się rozwijającą dziedzinę terapii psychicznej).(PAP)

autor: Piotr Mirowicz

pm/ agt/ ktl/